Szkolny Program Edukacji Ekologiczno – Przyrodniczej

 w Szkole Podstawowej w Leźnicy Małej

„Dużo wiemy – przyrodę szanujemy”

 

Charakterystyka programu

 

                  W dobie gwałtownych zmian i szybkiego rozwoju cywilizacyjnego coraz większego znaczenia nabierają takie pojęcia jak ekologia, edukacja ekologiczna czy ochrona środowiska. Jesteśmy częścią przyrody, powinniśmy żyć z nią w zgodzie. Na skutek niszczącej działalności człowieka giną gatunki zwierząt i roślin od zarania dziejów istniejące na naszej planecie. Najbliższe otoczenie: gleba, powietrze, woda jest coraz bardziej zanieczyszczona, mnóstwo odpadów nie zostaje posegregowanych, najbliższa okolica „tonie” w śmieciach. Następują zmiany klimatyczne i efekt cieplarniany, zniszczeniu ulega warstwa ozonowa, skażeniu ulega gleba, woda i powietrze.

 Negatywny wpływ zanieczyszczonego środowiska można zauważyć obserwując wzrost zachorowań na tzw. choroby cywilizacyjne. Liczne badania prowadzone nad wpływem zanieczyszczeń atmosferycznych na zdrowie młodego pokolenia, wykazały obniżenie wskaźników rozwoju młodego pokolenia, zmniejszoną wentylację płuc u dzieci pochodzących ze środowisk ekologicznie zagrożonych oraz większą podatność na choroby nowotworowe i występowanie defektów genetycznych.

Aby uratować nasze środowisko, należy uwrażliwiać na jego problemy już najmłodsze pokolenie. Właśnie na nauczycielach spoczywa ogromna odpowiedzialność za to, aby dzieci nauczyły się szanować przyrodę i chciały ją ratować. Młodzi ludzie mogą być pełnowartościowymi partnerami dorosłych w walce o ochronę środowiska. Są one bacznymi obserwatorami tego, co się wokół nich dzieje i nie mają jeszcze wykształconych przyzwyczajeń, dlatego można skutecznie kształtować ich postawę zgodnie z etyką ekologiczną. Edukacja ekologiczna prowadzona w ramach  Szkolnego Programu Edukacji Ekologiczno - Przyrodniczej „Dużo wiemy-przyrodę szanujemy” to konkretne działanie w środowisku i dla środowiska. Przeprowadzone działania stworzą sytuacje, aby dzieci same dochodziły do określonych prawd i zasad, umiały wyciągać odpowiednie wnioski oraz perspektywicznie myśleć.

 

Realizacja programu

 

Realizacja programu będzie przebiegała od stycznia 2014 do grudnia 2014 roku Prowadzone będą zajęcia z przedmiotu przyroda w klasach IV-VI (w wymiarze 9 godzin tygodniowo) oraz zajęcia koła ekologicznego i koła zdrowotnego(po 1 godzinie w tygodniu). Ponadto z pracowni korzystać będą nauczyciele klas młodszych w ramach zajęć ekologicznych, wychowawcy klas, łącznie z pracowni korzystać będzie 90 uczniów.

Realizując program przewiduje się dla uczniów zajęcia w pracowni „EKOLANDIA” jak również warsztaty terenowe, wycieczki tematyczne, imprezy okolicznościowe i konkursy o tematyce ekologicznej z użyciem zakupionego z dotacji sprzętu.

Adresatami programu zostaną również rodzice uczniów i społeczność lokalna, dla których przeprowadzane będą warsztaty ekologiczne, zdrowotne, pokazy doświadczalne, prezentacje multimedialne, lekcje otwarte i imprezy środowiskowe. W programie przewiduje się także szkolenia ekologiczne dla nauczycieli pracujących w szkole.

Osobami odpowiedzialnymi za realizację programu zostaną nauczyciele wszystkich przedmiotów, wychowawcy klas, opiekunowie świetlicy szkolnej w Szkole Podstawowej w Leźnicy Małej.

 

Cele ogólne programu

 

• Rozbudzanie potrzeby kontaktu z przyrodą,
• Kształtowanie i promowanie postaw sprzyjających trosce o środowisko w najbliższym otoczeniu,
• Zaktywizowanie całej społeczności szkolnej oraz rodzin uczniów do działań na rzecz najbliższego środowiska,
• Włączenie środowiska lokalnego do działań ekologicznych prowadzonych w szkole,
• Dostrzeganie negatywnych zmian zachodzących w otaczającym środowisku oraz ich wartościowanie,
• Uczestnictwo w działaniach społecznych i organizowanie działań ekologicznych mających na celu ochronę i zapobieganie dewastacji środowiska,
• Prowadzenie obserwacji, doświadczeń, realizacja projektów badawczych mających za zadanie ocenę aktualnego stanu środowiska( badania zanieczyszczeń, gleby, wody i powietrza),
• Poznanie przyczyn zanieczyszczenia wody, gleby i powietrza,
• Uświadomienie wpływu zanieczyszczeń na zdrowie człowieka,
• Kształtowanie umiejętności wykorzystania technik komputerowych dotyczących gromadzenia
  i prezentowania informacji,
• Poznanie zwierząt i roślin żyjących w glebie i wodzie,
• Motywowanie uczniów do pogłębiania wiedzy z zakresu ekologii i ochrony środowiska,
• Doskonalenie integracji i współpracy w klasach i między klasami,
• Wzbudzanie poczucia własnej wartości i kształcenie nowych umiejętności,
• Kształtowanie nawyków ekologicznego życia,
• Promowanie zdrowego stylu życia.

 

Cele szczegółowe programu

 

     Uczeń:

• stosuje zasady bezpieczeństwa podczas zajęć w pracowni, imprez szkolnych oraz zajęć terenowych;
• nabywa umiejętność oszczędnego korzystania z wody;
• wie jaką rolę odgrywa woda  dla człowieka i świata przyrody;
• uczestniczy w działaniach mających na celu ochronę i zapobieganie zanieczyszczeniu środowiska;
• kształtuje  nawyk właściwego segregowania odpadów;
• opisuje zagrożenia jakie wpływają zły stan gleb;
• zna źródła zanieczyszczenia powietrza i sposoby ich zwalczania;
• poznaje i opisuje bioróżnorodność gatunkową roślin i zwierząt w Polsce;
• zna formy ochrony przyrody w Polsce i swoim województwie;
• posługuje się w terenie sprzętem fotograficznym, kompasem oraz mapą.

 

Kształcone umiejętności i postawy uczniów

 

Umiejętności

• Obserwowanie zjawisk i procesów zachodzących w środowisku,
• Dostrzeganie zależności między człowiekiem, a przyrodą,
• Dokonywanie oceny działalności człowieka i jego wpływu na stan środowiska,
• Przeprowadzanie prostych badań oceny stanu środowiska najbliższej okolicy,
• Wnioskowanie na podstawie danych zebranych w wyniku obserwacji,
• Korzystanie z różnych źródeł informacji,
• Samodzielne wyszukiwanie potrzebnych informacji dotyczących ekologii i ochrony środowiska.

 

Postawy

 

• Kształtowanie nawyków kulturalnego obcowania z przyrodą podczas zajęć terenowych, wycieczek oraz w życiu codziennym,
• Przekonanie o odpowiedzialności człowieka za stan środowiska przyrodniczego,
• Przekonanie, że środowisko należy tak wykorzystać, aby zachować je dla przyszłych pokoleń,
• Kształtowanie wrażliwości na środowisko przyrodnicze, szacunek dla niego, wrażliwość na piękno przyrody,
• Wyrobienie świadomości ekologicznej dotyczącej segregacji odpadów,
• Pobudzanie do aktywnego działania na rzecz ochrony środowisk,
• Świadome planowanie i organizowanie działań służących poprawie stanu środowiska w najbliższym otoczeniu,
• Współodpowiedzialność za ochronę środowiska,
• Wyrabianie pozytywnych cech charakteru jak: pracowitość, spostrzegawczość, systematyczność, dokładność, zdyscyplinowanie, odpowiedzialność.

 

Procedury osiągania celów

 

Do prawidłowej realizacji niniejszego programu niezbędne jest stosowanie aktywizujących metod i technik. Będą one zachęcać do samodzielności w działaniach, w rozwiązywaniu problemów, nauczą systematyczności i współpracy w grupie, wzmocnią wiarę we własne siły, rozwiną wyobraźnię, myślenie i spostrzegawczość.

Proponuje się  stosowanie atrakcyjnych metod i form pracy zarówno w czasie prowadzenia zajęć lekcyjnych, kół zainteresowań, jak i innych działań. Stosowane będą następujące sposoby osiągania celów:

• gry i zabawy ruchowe,
• gry dydaktyczne, quizy ekologiczne,
• karty pracy, krzyżówki, rebusy, zagadki,
• spacery, wycieczki, rajdy, zajęcia terenowe ,
• pogadanki ,prezentacje multimedialne, lekcje otwarte,
• udziałach w różnych akcjach i świętach ekologicznych(Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi, Dzień Ochrony Środowiska),
• przygotowanie apeli, przedstawień i happeningów,
• wykonanie gazetek tematycznych,
• zajęcia badawcze, ćwiczenia  i eksperymenty  w małych grupach oraz zespołach klasowych,
• obserwacje w klasie i w terenie,
• spotkania  z ciekawymi ludźmi,
• zajęcia z wykorzystaniem tablicy multimedialnej,
• przygotowanie festynu ekologicznego,
• opieka nad roślinami doniczkowymi w klasie,
• pomiary zanieczyszczenia gleby, wody i powietrza,
• konkursy wiedzy dotyczące ekologii,
• projektowanie i rozsyłanie ulotek ekologicznych dla rodziców i okolicznych mieszkańców,
• obserwacje i ich dokumentacja prowadzone w oczyszczalni ścieków, na wysypisku śmieci, w lesie, na łące, w mieście, przedsiębiorstwie zajmującym się recyklingiem plastików,
• obserwacje organizmów żywych w najbliższym otoczeniu i ich dokumentowanie,
• wykonanie albumów tematycznych,
• przygotowanie wystaw własnych prac dla innych uczniów i społeczności lokalnej,
• przygotowanie albumów zdjęć i wystaw fotografii.

 

Przewidywane osiągnięcia

 

 Uczniowie potrafią:

• Samodzielnie poznawać świat przyrody,
• Rozwijać zainteresowania przyrodnicze,
• Samodzielnie szukać informacji na określony temat (biuletyny, czasopisma, Internet),
• Dokonywać pomiarów i obserwacji przyrody w terenie,
• Dokumentować wyniki obserwacji i pomiarów, analizować i interpretować wyniki obserwacji i pomiarów,
• Orientować się w terenie,
• Wnioskować i przewidywać skutki wpływu różnych czynników na środowisko naturalne,
• Korzystać racjonalnie i bezpiecznie z zasobów przyrody,
• Wskazywać działania ekologiczne w skali lokalnej i globalnej,
• Wskazywać walory przyrodnicze regionu i kraju,
• Wskazywać działania służące poprawie środowiska,
• Rozpoznawać przedstawicieli flory i fauny najbliższej okolicy,
• Promują zdrowy styl życia.

 

Efekt ekologiczny osiągnięty w ramach realizacji programu:

 

• Wzrost poziomu wiedzy z zakresu ekologii i ochrony środowiska,
• Nabycie umiejętności rozpoznawania zagrożeń dla środowiska naturalnego, skutków jego zanieczyszczenia,
• Wzrost świadomości ekologicznej uczniów, rodziców i społeczności lokalnej (prezentacja multimedialna dotycząca ochrony środowiska przedstawiona podczas Pikniku Rodzinnego) ,
• Wykształcenie wśród uczniów postaw proekologicznych i prozdrowotnych,
• Zwiększenie wśród uczniów odpowiedzialności za stan środowiska,
• Poznanie i docenienie walorów przyrodniczych najbliższej okolicy,
• Aktywna i świadoma działalność na rzecz ochrony środowiska naturalnego najbliższej okolicy (coroczny udział uczniów w akcji „Sprzątanie Świata”, przygotowanie happeningu  okazji „Święta Ziemi”, przygotowanie prezentacji multimedialnej i przedstawienia teatralnego z okazji obchodów Światowego Dnia Ochrony Środowiska”),
• Prowadzenie przez cały rok działań proekologicznych (zbieranie zużytych baterii, butelek plastikowych, zużytych tuszy, tonerów i telefonów komórkowych),
• Systematyczne dokarmianie ptaków zimą,
• Nabycie umiejętności posługiwania się nowoczesnymi środkami przekazu multimedialnego,
• Integracja społeczeństwa w działaniach proekologicznych,
• Wzbogacenie oferty edukacyjnej szkoły.

 

Treści edukacyjne

 

Program umożliwia dzieciom pośrednie i bezpośrednie poznawanie środowiska przyrodniczego. W związku z tym  przeprowadzony będzie cykl zajęć kształtujących pojęcia i wyobrażenia przyrodnicze zawarte w następujących działach tematycznych:

• Organizacja pracy w ekopracowni;

• Badamy i chronimy wodę;
• Środowisko przyrodnicze  i sposoby jego ochrony;

• Badamy i chronimy glebę;
• Badamy i chronimy powietrze;
• Segregujemy odpady;
• Człowiek i jego najbliższe otoczenie;
• Człowiek i świat.

 

 Ewaluacja programu

 

          W czasie realizacji programu z zakresu edukacji ekologicznej praca będzie systematycznie nadzorowana i oceniana. Ocena celowości, formy, atrakcyjności i trudności zajęć odbędzie się poprzez zredagowanie, wydrukowanie i przeprowadzenie anonimowych ankiet ewaluacyjnych dla uczniów , biorących udział w projekcie, rodziców i nauczycieli. Formą sprawdzenia wiadomości i umiejętności uczniów będą również testy, karty pracy i praktyczne ćwiczenia przeprowadzone na zajęciach koła ekologicznego, zdrowotnego i lekcjach przyrody.

 

Harmonogram realizacji programu:

 

         

        W zależności od potrzeb pracownia będzie udostępniana do realizacji treści programowych z innych przedmiotów, spotkań rodziców, lekcji otwartych, prezentowania efektów realizacji poszczególnych działów projektów z edukacji ekologicznej.